Zimna wojna Pawlikowskiego.

Gorączka sezonu nagrodowego zelżała, dostaliśmy lub nie dostaliśmy, komuś się podobało, komuś się nie podobało. Niektórzy już wiedzą, czym się mają zachwycać, a które filmy nie są tak dobre. Cudnie, mogę to i owo obejrzeć w spokoju, spóźniona i bez nerwowego poczucia, że jestem w głównym nurcie.

Przedwczoraj późnym wieczorem skończyliśmy oglądać „Zimną wojnę”, którą Kraciasty kupił w Polsce na dvd. Nuciłam Arię z Wariacji Goldbergowskich i usłyszałam, że ze mną nuci ktoś jeszcze. Niemożliwe … Glenn Gould, dobry znajomy. Nie spodziewałam się takiego zakończenia (a widzisz Sagulo, nie spodziewałam się, chociaż je przecież u siebie zdradziłaś 🙂 ).

Tomasz Kot jako Wiktor, poszukiwacz ludowych przyśpiewek telepiący się po zaśnieżonych traktach w wojskowej kurtce, którą znam z amerykańskich filmów. Kim był, co robił przed rozpoczęciem akcji filmu? Tego się nie dowiemy, zauważymy smaczek ubioru albo nie i idziemy dalej. Irena Agaty Kuleszy – postać bez puenty … znika, i dopiero po jakimś czasie orientuję się w którym wymownym momencie widziałam ją po raz ostatni. Nie wygląda na kogoś, kto nauczył się czytać dzięki państwowym programom walki z analfabetyzmem. Skąd pochodzi i jakie są jej dalsze losy? … Borys Szyc zagrał niewdzięczną rolę człowieka ograniczonego. Po roku 1945 idzie nowe, a on z nim, mozolnie pnąc się po szczeblach kariery. Człowiek bez właściwości, wie co trzeba powiedzieć, żeby było dobrze, kiedy podpieprzyć, kiedy okazać łaskę. I wygrywa, lub przynajmniej tak to widzi w łopatologicznych kategoriach człowieka ograniczonego. W tym otoczeniu autor umieszcza Zulę Joanny Kulig. Po pierwszej minucie czuję, że to dziewczyna, która zaadoptuje się do najpodlejszych warunków. Tych najpodlejszych nawet szuka, żeby poczuć się jak w domu. Ale film mówi też o tym, że możliwość adaptacji ma jakieś granice … Wiktor i Zula, w historii starej jak świat, z każdym czasowym przeskokiem w fabule zmierzają w kierunku granicy za którą nie ma już przystosowania …

Wszystko to jest podane subtelnie, a równoprawnym bohaterem tego wysmakowanego filmu jest muzyka. Od ludowej, jej bogactwa i potencjału poprzez jazz dochodzimy do nieszczęsnego Baja Bongo. Muzyczne klęski bywają różne – jest pean na cześć Stalina, jest muzyka rozrywkowa bez treści. Po tym drugim rozumiem reżysera, który nie chciał widzów zostawić w poczuciu klęski i brzydoty. „Kocham Cię nad życie, ale muszę się wyrzygać”. Dlatego na końcu musiał być Bach.

I czarno-białe zdjęcia Łukasza Żala, gościa od „Idy” – żeby nie było buro.

I jeszcze, ruiny, które widzimy na początku i na końcu filmu – to greckokatolicka cerkiew św. Paraskewii w Kniaziach … jakieś 70 km od Ciebie, Stachu.

Wiem, że reżyser nie opowiedział wszystkiego i jestem mu wdzięczna, że nie połączył za mnie i dla mnie wszystkich kropek. To właśnie z tego powodu film uważam za arcydzieło.